Nie będzie wielkim odkryciem stwierdzenie, że tegoroczna kampania wyborcza bardzo silnie skupia się na kobietach, ich prawach, potrzebach, pozycji społecznej i zawodowej. Co jednak z mężczyznami doświadczającymi – wbrew powszechnej opinii – prawnej i faktycznej dyskryminacji? Czy partie polityczne w swoich programach zawarły propozycje także dla nich? Czy poruszono sprawy ważne dla mężczyzn, zawarto obietnice wprowadzenia równości tam, gdzie kobiety są wyraźnie uprzywilejowane? Sprawdziliśmy to i wyniki nie są satysfakcjonujące.
Dlaczego to ważne?
Nie uważam, aby składanie obietnic wyborczych oddzielnie dla kobiet i mężczyzn było właściwe. Podobnie nie uważam by stosowne było mówienie o prawach kobiet lub prawach mężczyzn. W XXI wieku powinniśmy mówić po prostu o prawach człowieka – chyba że nadanie określonych lub obowiązków praw wynika wprost z różnic biologicznych. Przykładowo, wyłącznie kobiety mogą rodzić dzieci, dlatego obietnice związane z poprawą warunków ciąży, porodu i połogu nie stanowią dyskryminacji mężczyzn. Wobec katastrofy demograficznej powinniśmy wręcz dążyć do tego, aby zachęcać kobiety do posiadania dzieci. Nie oznacza to jednak, że należy w tym wszystkim ignorować rolę ojca, która jest kluczowa zarówno dla matki, jak i poprawnego rozwoju oraz wychowania potomka.
Obserwując trwającą kampanię wyborczą trudno nie zauważyć częstego poruszania spraw ważnych dla kobiet, a także składania im konkretnych obietnic, które mają zostać zrealizowane po zwycięstwie konkretnej partii. W niektórych przypadkach ma to swoje uzasadnienie. Nie ma natomiast żadnego uzasadnienia – innego niż strach przed wypowiadaniem niepopularnych opinii, a dyskryminacja mężczyzn, choć oczywista, dokładnie do takich należy – pomijanie w tym wszystkim potrzeb blisko połowy obywateli naszego kraju.
Dyskryminacja mężczyzn
Prawnej dyskryminacji mężczyzn poświęciliśmy w ostatnim czasie cały artykuł. Zawarliśmy tam przepisy z ustaw i innych aktów prawnych stojące w bezpośredniej sprzeczności z konstytucyjną zasadą równości płci. Należą do nich m.in. nierówny wiek emerytalny, obowiązek stawienia się na kwalifikacji wojskowej, uprzywilejowane traktowanie kobiet w systemie penitencjarnym.
Faktyczna dyskryminacja mężczyzn, choć niezapisana w żadnych obowiązujących przepisach, również stanowi problem. To m.in. prawa ojców i feminizacja sądów rodzinnych,
Mężczyźni w Polsce doświadczają również dyskryminacji faktycznej, takiej, która nie jest wprost zapisana w żadnych obowiązujących przepisach. To m.in. nierówność ojców i feminizacja sądów rodzinnych, niedostateczne działania związane z ochroną i profilaktyką zdrowia mężczyzn, system edukacji promujący głównie kobiety, dodatkowe punkty dla kobiet na uczelniach czy przy kwalifikacji do programów unijnych (np. grantów) i wiele więcej.
Gdy politycy skupiają się na stricte kobiecych potrzebach, mężczyźni żyją o blisko osiem lat krócej, popełniają ośmiokrotnie więcej samobójstw, stanowią ponad 80% bezdomnych, w grupie wiekowej 25-34 jedynie 31,2% z nich posiada wyższe wykształcenie (wśród kobiet: 50,1%, co nie przeszkadza w przyznawaniu dodatkowych punktów przy rekrutacji na uczelnie za bycie kobietą), a 25% mężczyzn nawet nie dożywa do późniejszej emerytury.
Mówienie o dyskryminacji mężczyzn i walka z nią nie powinny być wstydem. Powinny być wręcz obowiązkiem każdego polityka. W środku Europy, w trzecim dziesięcioleciu XXI wieku możemy pozwolić sobie na realną równość, przynajmniej w świetle prawa.
Czytaj więcej: Wiek emerytalny musi być zrównany. Nie ma żadnego uzasadnienia dla dalszej dyskryminacji. [OPINIA]
Metodologia
Przygotowując to zestawienie brałem pod uwagę wyłącznie propozycje zawarte w oficjalnych programach wyborczych opublikowanych przez poszczególne komitety. Linki do nich znajdują się w opisach komitetów. Pominąłem natomiast wypowiedzi i stanowiska pojedynczych polityków, które w niektórych przypadkach mogą być odmienne od treści programu wyborczego.
Opublikowane programy są bardzo zróżnicowane w swojej treści. Niektóre z nich charakteryzują się wysoką szczegółowością, inne są raczej ogólnikowe. Dlatego też nie należy kierować się liczbą obietnic dla poszczególnych płci, ale raczej ich zakresem.
Zdecydowana większość propozycji dla kobiet dotyczy ich zdrowia, macierzyństwa i aborcji. Ponieważ są to sprawy wynikające z naturalnych różnic biologicznych, nie stanowią objawu uprzywilejowania kobiet. Zostały one jednak wymienione na liście, tak aby unaocznić rażącą dysproporcję w zakresie obietnic kierowanych do kobiet i mężczyzn. Jeśli bowiem dbamy o sprawy ważne dla kobiet, dlaczego pomijamy te dotyczące mężczyzn?
Ponadto przy każdym komitecie podana jest informacja, czy w programie wyborczym znajdują się wzmianki o zaprzestaniu dyskryminacji mężczyzn w zakresie wieku emerytalnego, praw ojców, wojska, edukacji oraz zdrowia – spraw, które postrzegam jako najważniejsze.
Do niektórych postulatów dodany jest osobisty komentarz zapisany kursywą i oznaczony dopiskiem [red.]. Ma on na celu wytłumaczenie dlaczego dany postulat znalazł się na liście.
Komitety wyborcze uszeregowane są w kolejności alfabetycznej.
Propozycje komitetów wyborczych dla kobiet i mężczyzn – porównanie
Bezpartyjni Samorządowcy
Program wyborczy Bezpartyjnych Samorządowców jest dosyć zbilansowany i szczegółowy. Znajdują się tu liczne propozycje dla kobiet, ale są one ograniczone do macierzyństwa i naturalnych różnic biologicznych. Niestety, zdecydowana większość typowo męskich problemów nie została zaadresowana – w programie znalazła się jedynie obietnica wydłużenia urlopu tacierzyńskiego oraz wzmocnienia roli ojca jako opiekuna, a także stałe badania profilaktyczne krwi pod kątem chorób prostaty jako obligatoryjny element badań medycyny pracy.
Równy wiek emerytalny: NIE
Prawa ojców: TAK
Równość wobec wojska: NIE
Równość w edukacji: NIE
Działania prozdrowotne: TAK
Program wyborczy: https://bezpartyjnisamorzadowcy.pl/wp-content/uploads/2023/09/Bezpartyjni-Samorzadowcy-PROGRAM-2023.pdf
Dla kobiet
- stałe badania profilaktyczne USG piersi jako obligatoryjny element badań medycyny pracy;
- zwiększenie dostępności badań ginekologicznych;
- rozwój działań ukierunkowanych na faktyczne współuczestnictwo kobiety w ciąży, jak i osób z jej otoczenia, w opiece okołoporodowej;
- wsparcie kobiet w sytuacji nieprawidłowo przebiegającej ciąży;
- zwiększenie kadry specjalistów – lekarzy położników oraz zagwarantowania niezbędnego finansowania;
- przeprowadzenie w mediach szerokiej kampanii informacyjnej mającej na celu edukowanie i zwiększanie świadomości społeczeństwa w zakresie sprawowania opieki w okresie ciąży i po jej zakończeniu oraz zachowań prozdrowotnych z tym związanych;
- utworzenie krajowego programu ochrony, promocji i wsparcia karmienia piersią wraz z zapewnieniem adekwatnego budżetu, powołaniem organu koordynującego i jego koordynatora;
- zapewnienie wsparcia i pomocy kobietom w karmieniu piersią, w tym refundowanych porad laktacyjnych specjalistów ds. laktacji;
- obniżenie granicy wiekowej osób uprawnionych do skorzystania z programu refundacji do poziomu ustawowej granicy osiągnięcia wieku emerytalnego – przy braku postulatu zrównania wieku emerytalnego stanowi to przywilej dla kobiet [red.];
Dla mężczyzn
- stałe badania profilaktyczne krwi pod kątem chorób prostaty jako obligatoryjny element badań medycyny pracy;
- model szwedzki, w którym ojcowie mają prawo do 10 tygodni urlopu tacierzyńskiego;
Koalicja Obywatelska
Na wstępie należy zauważyć, że Platforma Obywatelska ma duże zasługi dla równouprawnienia mężczyzn: to właśnie ta partia w czasie swoich rządów zrównała wiek emerytalny (co zostało uchylone przez PiS) oraz zniosła obowiązkową służbę wojskową.
Niestety, Koalicja Obywatelska nie kontynuuje tej szlachetnej tradycji. Skupia się silnie na kobietach z całkowitym pominięciem potrzeb mężczyzn. W programie „100 konkretów na pierwsze 100 dni rządów” ani razu nie pada słowo „mężczyzna”.
Równy wiek emerytalny: NIE
Prawa ojców: NIE
Równość wobec wojska: NIE
Równość w edukacji: NIE
Działania prozdrowotne: NIE*
*- w programie zawarto obietnicę utworzenia Powiatowych Centrów Zdrowia na obszarach pozbawionych odpowiedniej diagnostyki, leczenia ambulatoryjnego i świadczeń specjalistycznych. Może to mieć potencjalnie pozytywny wpływ na zdrowie mężczyzn.
Program wyborczy: https://platforma.org/upload/document/201/attachments/413/100%20konkretow-pdf.pdf
Dla kobiet
- legalna, bezpieczna i dostępna aborcja do 12 tygodnia ciąży z brakiem możliwości odmowy jej wykonania przez szpital działający w ramach NFZ;
- prawo do bezpłatnego znieczulenia przy porodzie;
- pełny dostęp do darmowych badań prenatalnych;
- dostęp do „antykoncepcji awaryjnej” bez recepty;
- wsparcie kobiet wracających na rynek pracy po urodzeniu dziecka: w ramach programu „Aktywna mama” wypłata 1500 zł miesięcznie na opiekę nad dzieckiem – tzw. „babciowe”;
- realizacja polityki antyprzemocowej;
Dla mężczyzn
BRAK
Konfederacja
Konfederacja jest (wraz z PSL) jedyną partią, która w swoim programie na nadchodzące wybory nie zawarły wyraźnych obietnic dla którejkolwiek płci. Wspomniano wprawdzie o utworzeniu Parlamentarnego Zespołu ds. Opieki Okołoporodowej, ale nie jest to obietnica wyborcza, tylko faktycznie zrealizowane działanie.
W zakresie propozycji dla mężczyzn postanowiłem podać uznanie za nielegalną seksistowskiej i dyskryminującej unijnej dyrektywy „kobiety w zarządach”, co stanowi działanie prorównościowe.
Równy wiek emerytalny: NIE
Prawa ojców: NIE
Równość wobec wojska: NIE
Równość w edukacji: NIE
Działania prozdrowotne: NIE
Program wyborczy: https://konfederacja.pl/app/uploads/Konfederacja_WiN_Program_2023.pdf
Dla kobiet
BRAK
Dla mężczyzn
- uznanie za nielegalną unijnej dyrektywy „kobiety w zarządach”;
Nowa Lewica
Nowa Lewica jest partią silnie prokobiecą. Podobnie jak Koalicja Obywatelska, w oficjalnym programie nie zawarto żadnych propozycji dla mężczyzn, a słowo „mężczyzna” nie pada ani razu. Obietnice Lewicy, choć dotyczące głównie zdrowia kobiet i macierzyństwa, zawierają również pogłębienie problemu dyskryminacji mężczyzn w systemie edukacji poprzez dalsze uprzywilejowanie kobiet.
Ponadto Nowa Lewica postuluje zmianę definicji zgwałcenia prowadzącą do faktycznego domniemania winy sprzecznego z podstawowymi zasadami prawa. To otwiera bardzo duże pole do nadużyć i fałszywych oskarżeń, co już dziś stanowi znaczący problem – w Europie i Stanach Zjednoczonych szacuje się, że od 2 do 10% oskarżeń o zgwałcenie jest fałszywych.
Równy wiek emerytalny: NIE
Prawa ojców: NIE
Równość wobec wojska: NIE
Równość w edukacji: NIE*
Działania prozdrowotne: NIE
*- a wręcz zwiększenie nierówności.
Program wyborczy: https://klub-lewica.org.pl/images/program_Lewica_2023.pdf
Dla kobiet
- uzależnione wyłącznie od decyzji kobiety prawo do przerwania ciąży do 12 tygodnia.
- dostęp do szerokiego katalogu badań dla kobiet w ciąży, kara za zatajenie wyników przed pacjentką;
- bezpłatne leki na receptę dla kobiet w ciąży;
- ochrona i wsparcie dla kobiet na uczelniach, dążenie do osiągnięcia parytetu płci w szkołach doktorskich i we władzach uczelni i ich jednostek, programy wspierające dla kobiet w naukach, w których są niedoreprezentowane;
- emerytury stażowe – przy braku postulatu zrównania wieku emerytalnego stanowi to przywilej dla kobiet [red.];
- renta wdowia – przy braku propozycji jakichkolwiek działań mających na celu wydłużenie czasu życia mężczyzn, stanowi to de facto przywilej dla kobiet, choć renta ma przysługiwać także wdowcom [red.]
- zmiana definicji zgwałcenia tak, aby polskie prawo lepiej chroniło ofiary przemocy seksualnej – powstanie bardzo dużego pola do nadużyć i fałszywych oskarżeń przeciw mężczyznom [red.]
Dla mężczyzn
BRAK
Prawo i Sprawiedliwość
Partia rządząca nie zawarła w swym programie zbyt wielu obietnic kierowanych do kobiet lub mężczyzn. Należy jednak pamiętać, że to właśnie PiS przywrócił nierówny wiek emerytalny, stworzył dyskryminującą mężczyzn Ustawę o obronie ojczyzny, a także wprowadził m.in. program Matka 4+, który przysługuje ojcom wyłącznie w razie śmierci matki lub porzucenia przez nią dziecka dziecka. Nie wpisuję tych postulatów na listę, ponieważ zostały one już zrealizowane.
Równy wiek emerytalny: NIE
Prawa ojców: NIE
Równość wobec wojska: NIE
Równość w edukacji: NIE
Działania prozdrowotne: NIE
Dla kobiet
- dbałość o odpowiednią pozycję kobiet w społeczeństwie, obrona ich godności i zdrowia – jako jedna z zasad i wartości partii;
- emerytury stażowe – przy braku postulatu zrównania wieku emerytalnego stanowi to przywilej dla kobiet [red.];
- zapewnienie fachowej opieki medycznej, w tym opieki okołoporodowej dla kobiet w ciąży;
Dla mężczyzn
BRAK
Polska 2050
W programie Polski 2050 Szymona Hołowni zawarto kilka propozycji dla kobiet, głównie w zakresie zdrowia, macierzyństwa i aborcji. W przypadku dwóch postulatów, które powinny teoretycznie dotyczyć obu płci (utworzenie poradni Leczenia Następstw Przemocy Seksualnej oraz promowanie równości płci w nauce), zawarto wzmianki o ich przeznaczeniu dla kobiet, co postrzegam jako niezrozumiałe – przemoc seksualna dotyczy także mężczyzn, doświadczają oni również dyskryminacji w systemie edukacyjnym.
Równy wiek emerytalny: NIE
Prawa ojców: NIE
Równość wobec wojska: NIE
Równość w edukacji: NIE
Działania prozdrowotne: NIE
Polska 2050 jako jedyna partia nie przedstawiła swojego programu w formie pliku .PDF, dlatego w tym przypadku oparłem się na treści ze strony internetowej: https://polska2050.pl/rozwiazania-programowe-polski-2050-trzecia-droga-to-programy-a-nie-klotnie/
Dla kobiet
- położna w każdej gminie i ginekolog w każdym powiecie;
- finansowanie in vitro oraz antykoncepcji zwykłej i ratunkowej;
- bezpieczna ciąża i poród ze znieczuleniem jako standard;
- odwrócenie negatywnych skutków bulwersującego orzeczenia TK z 2020 r. ws. dopuszczalności przerywania ciąży, a następnie – w referendum – oddanie Polkom i Polakom głosu w tej sprawie.;
- profesjonalna opieka nad kobietami po przestępstwie seksualnym, poradnie Leczenia Następstw Przemocy Seksualnej na terenie całego kraju – zdaniem Polski 2050 przemoc seksualna wobec mężczyzn ewidentnie nie istnieje [red.];
- promocja równości płci w nauce, wdrażanie różnych systemów parytetowych w dostępie do naukowych funduszy – to zdanie podano pod „Kobiety w nauce”, co sugeruje jeszcze większe uprzywilejowanie kobiet w systemie edukacji, np. poprzez „punkty za bycie kobietą” [red.]
Dla mężczyzn
BRAK*
*- w programie zawarto zwiększenie nacisku na zapobieganie chorobom poprzez zaproszenie na bezpłatny generalny bilans zdrowia w wieku 40, 50 i 60 lat, co może potencjalnie pozytywnie wpłynąć na zdrowie mężczyzn.
Polskie Stronnictwo Ludowe
PSL w swoim programie skupia się przede wszystkim na rolnictwie i gospodarce. W ramach Trzeciej Drogi to Polska 2050 Szymona Hołowni zdaje się poświęcać więcej uwagi sprawom społecznym i światopoglądowym. Nie znajdziemy tu żadnych obietnic kierowanych bezpośrednio dla kobiet lub mężczyzn, mogą one jednak być realizowane w ramach Trzeciej Drogi.
Dla kobiet
- emerytury stażowe – przy braku postulatu zrównania wieku emerytalnego stanowi to przywilej dla kobiet [red.];
Dla mężczyzn
BRAK*
*- potencjalnie promęskim postulatem może być powołanie Wojskowej Służby Zdrowia w kraju dla żołnierzy i weteranów, a także podczas zagranicznych misji medycznych, ponieważ większość żołnierzy to mężczyźni.
Podsumowanie
Powyższe zestawienie ma na celu unaocznić znaczącą dysproporcję w adresowaniu spraw kobiet i mężczyzn w trakcie tegorocznej kampanii wyborczej. Wyłącznie Konfederacja i PSL nie zawarły w swoim programie żadnych obietnic dedykowanych kobietom. Nie postrzegałbym tego jako zaletę – wobec katastrofy demograficznej należy podejmować działania związane z promocją macierzyństwa, a to właśnie ich realizacja stanowi jedną z najczęstszych obietnic dla kobiet. Problem w tym, że nie stoi to w żadnej sprzeczności wobec potrzeb mężczyzn, którzy muszą mierzyć się w Polsce z ciągłą systemową dyskryminacją. Poza Bezpartyjnymi Samorządowcami (i Konfederacją, ale wyłącznie w zakresie unijnej dyrektywy) żaden komitet nie przedstawił w swoim programie propozycji zmian dedykowanych mężczyznom.
Choć politycy boją się o tym mówić, wiek emerytalny musi być zrównany, prawa ojców należycie respektowane, obrona ojczyzny dotyczyć wszystkich obywateli, system edukacji dostosowany do uczniów i studentów obu płci oraz pozbawiony dyskryminujących punktów za bycie kobietą, należy także wreszcie zadbać o zdrowie psychiczne i fizyczne mężczyzn oraz promować profilaktykę, tak aby skrócić różnicę w średniej długości życia. A to tylko wierzchołek góry lodowej.
Miejmy nadzieję, że problemy te będą należycie nagłaśniane i staną się ważnymi postulatami w kolejnych wyborach.
Spodobał Ci się ten artykuł? Uważasz go za przydatny? Postaw kawę dla redakcji i wesprzyj nasze działania!