Jako jednoosobową spółkę z ograniczoną odpowiedzialnością rozumiemy taką spółkę, której 100% udziałów należy do jedynego wspólnika – właściciela. Tworzenie takich spółek jest możliwe, ale nie zawsze opłacalne.
Jednoosobowa spółka z o.o. – definicja w Kodeksie spółek handlowych
Kodeks spółek handlowych w następujący sposób definiuje spółkę jednoosobową:
spółka jednoosobowa – spółkę kapitałową, której wszystkie udziały albo akcje
art. Art. 4. § 1 k.s.h.
należą do jednego wspólnika albo akcjonariusza;
Kto może założyć jednoosobową spółkę z o.o.?
Taka spółka może być założona przez jedną osobę (fizyczną lub prawną), jak i w wyniku zmian właścicielskich wszystkie udziały mogą przejść na własność jedynego wspólnika.
Jedynym wyjątkiem od powyższej zasady jest inna jednoosobowa spółka z ograniczoną odpowiedzialnością – ta nie może zawiązywać kolejnych jednoosobowych spółek, przy czym dopuszczalne jest objęcie całości udziałów w innej spółce już po jej zarejestrowaniu.
Spółka z ograniczoną odpowiedzialnością nie może być zawiązana wyłącznie przez inną jednoosobową spółkę z ograniczoną odpowiedzialnością.
Art. 151. § 2 k.s.h.
Założyć jednoosobową spółkę z o.o. można zarówno w sposób tradycyjny (tj. poprzez notariusza) lub z poprzez system teleinformatyczny S24 z wykorzystaniem udostępnianego tam szablonu.
Liczne ograniczenia
Możliwość posiadania pełni udziałów, a przez to pełni praw i obowiązków w spółce może na pozór wydawać się bardzo wygodne i opłacalne. Niestety ustawodawca nakłada na takie spółki liczne ograniczenia.
Po zawarciu umowy spółki w formie aktu notarialnego (w przypadku spółki jednoosobowej powinniśmy mówić o akcie założycielskim, oświadczeniu woli jedynego wspólnika) powstaje tzw. spółka z ograniczoną odpowiedzialnością w organizacji. Nie posiada ona jeszcze osobowości prawnej, ale posiada zdolność do czynności prawnych, czyli m.in. zawierania w swoim imieniu umów, pozywania i bycia pozywaną. Jedyny wspólnik jednoosobowej spółki z o.o. w organizacji jest pozbawiony prawa do jej reprezentowania aż do momentu wpisu do Krajowego Rejestru Sądowego. Nie może więc on – nawet będąc członkiem zarządu – podpisywać w imieniu spółki umów, np. chcąc założyć dla niej konto bankowe. Jedynym uprawnieniem jest złożenie odpowiednich dokumentów w sądzie rejestrowym. To utrudnienie wynika wprost z art. 162 k.s.h.
W spółce jednoosobowej w organizacji jedyny wspólnik nie ma prawa reprezentowania spółki. Nie dotyczy to zgłoszenia spółki do sądu rejestrowego.
art. 162 k.s.h.
Po zarejestrowaniu spółki przez sąd, jedyny wspólnik będący jednocześnie członkiem jej zarządu, nabywa pełnię praw do reprezentacji spółki.
Na tym trudności się jednak nie kończą. Wszelkie oświadczenia woli składane spółce przez jedynego wspólnika wymagają formy pisemnej pod rygorem nieważności. Jeśli jedyny wspólnik będzie jednocześnie jedynym członkiem członkiem zarządu spółki wymagana staje się forma aktu notarialnego.
W przypadku gdy wszystkie udziały spółki przysługują jedynemu wspólnikowi albo jedynemu wspólnikowi i spółce, oświadczenie woli takiego wspólnika składane spółce wymaga formy pisemnej pod rygorem nieważności, chyba że ustawa stanowi inaczej.
Art. 173. § 1 k.s.h.
Do takich oświadczeń woli może należeć m.in. zawarcie ze spółką umowy pożyczki, najmu, umowy zlecenie. W każdym przypadku wymagana będzie forma aktu notarialnego, co może generować znaczące koszty, w zależności od liczby oświadczeń woli.
Warto pamiętać, że jedyny wspólnik będący jednocześnie jedynym członkiem zarządu w spółce z o.o. nie może wykonywać swych obowiązków na podstawie umowy o pracę – choć byłoby to dopuszczalne przez przepisy k.s.h., Kodeks pracy wyklucza możliwość jednoczesnego bycia pracodawcą i pracownikiem.
Zgromadzenia wspólników w jednoosobowej spółce z o.o.
Choć zgromadzenia, w których uczestniczy jedyny wspólnik jednoosobowej spółki z o.o. trudno nazywać zgromadzeniami, stosuje się tu odpowiednio przepisy dotyczące zgromadzeń w spółkach wieloosobowych.
W spółce jednoosobowej jedyny wspólnik wykonuje wszystkie uprawnienia przysługujące zgromadzeniu wspólników zgodnie z przepisami niniejszego działu. Przepisy o zgromadzeniu wspólników stosuje się odpowiednio.
Art. 156 k.s.h.
Naturalnie w spółce jednoosobowej nie stosuje się przepisów regulujących m.in. większość głosów, obecność całego kapitału zakładowego na zgromadzeniu, zdolności podejmowania uchwał, brak sprzeciwu wspólników, czy możliwość odstąpienia od niektórych zasad w przypadku jednomyślności wspólników. Nie trzeba również organizować głosowań tajnych w sprawach personalnych.
Zgromadzenie może odbyć się na zasadach określonych w art. 240 k.s.h., gdyż cały kapitał zakładowy jest każdorazowo reprezentowany.
W kwestiach organizacyjnych, nie jest konieczne sporządzanie listy obecności, wyboru przewodniczącego i protokolanta – wystarczy, że protokół ze zgromadzenia zostanie podpisany przez jedynego wspólnika.
Jeśli jedyny wspólnik jest jednocześnie jedynym członkiem zarządu, należy odstąpić od podejmowania uchwały w sprawie udzielenia absolutorium. Głosowania w sprawie udzielenia absolutorium samemu sobie zakazuje bowiem art. 244 k.s.h.
Wspólnik nie może ani osobiście, ani przez pełnomocnika, ani jako pełnomocnik innej osoby głosować przy powzięciu uchwał dotyczących jego odpowiedzialności wobec spółki z jakiegokolwiek tytułu, w tym udzielenia absolutorium, zwolnienia z zobowiązania wobec spółki oraz sporu między nim a spółką.
Art. 244 k.s.h.
Tę okoliczność warto odnotować w protokole ze zgromadzenia.
Składki ZUS
Niektórzy przedsiębiorcy decydują się na spółkę z o.o. ze względu na brak konieczności opłacania ubezpieczeń społecznych oraz składki zdrowotnej przez jej wspólników. Warto pamiętać, że nie dotyczy to spółki jednoosobowej, której jedynym udziałowcem jest osoba fizyczna – ZUS traktuje takiego wspólnika jak jednoosobowego przedsiębiorcę i wymaga opłacania odpowiednich składek, identycznie jak ma to miejsce w przypadku jednoosobowej działalności gospodarczej.
Podobnie traktowana jest tzw. spółka prawie jednoosobowa, czyli taka, w której jeden ze wspólników posiada ok. 90% lub więcej udziałów. Oddanie bardzo niewielkiego procentu udziałów innej osobie nie uchroni więc od konieczności opłacania składek – będą musieli je opłacać wszyscy wspólnicy takiej spółki będący osobami fizycznymi.
Jeśli jedyny (lub prawie jedyny) wspólnik ma inny tytuł do ubezpieczeń (np. umowę o pracę), zobowiązany jest wyłącznie do odprowadzania składki zdrowotnej.
Warto zauważyć, że podobny obowiązek nie jest nałożony na jedynego akcjonariusza spółki akcyjnej lub – o dziwo – prostej spółki akcyjnej.
Spodobał Ci się ten artykuł? Uważasz go za przydatny? Postaw kawę dla naszej redakcji i wesprzyj dalszy rozwój serwisu!