Indeks giełdowy to w dużym uproszczeniu „koszyk” różnych papierów wartościowych wybranych na podstawie określonych kryteriów, na przykład państw, giełd, wysokości kapitalizacji, sektorów. Indeksy ułatwiają obserwację zachowań rynku – gdy codziennie notowania jednych papierów spadają, innych zaś rosną, wartość indeksu wskazuje średnią ruchów wszystkich składowych „koszyka”. W tym artykule przedstawimy pokrótce najważniejsze indeksy giełdowe, które powinien znać początkujący inwestor.
Najważniejsze indeksy światowe
Na początku omówmy jedenaście najważniejszych indeksów ze światowych giełd. Aż osiem z nich to indeksy amerykańskie (w tym chyba najsłynniejszy indeks S&P 500) oraz europejskie.
S&P 500 (^SPX)
Standard and Poor’s Composite 500 Index to jeden z głównych indeksów giełdowych w USA. Obejmuje listę 503 klas akcji emitowanych przez 500 największych amerykańskich spółek, które razem stanowią blisko 80% kapitalizacji całego amerykańskiego rynku akcji.
Dlaczego klas akcji jest więcej niż firm? Ponieważ niektóre z nich zdecydowały się na emisję i dopuszczenie do obrotu więcej niż jednej klasy (serii) akcji. Przykładowo, na rynku notowane są akcje Alphabetu (dawniej Google) klasy A (ticker: GOOGL) oraz klasy C (ticker: GOOG). Te ostatnie pozbawione są możliwości wykonywania z nich prawa głosu.
Historia indeksu S&P 500 sięga dokładnie stu lat wstecz, gdy w 1923 roku stworzony został Composite Index. W obecnej formie S&P 500 pojawił się 4 marca 1957 r.
Wielkie amerykańskie firmy takie jak Apple, Microsoft, Amazon, NVIDIA, Alphabet, Tesla, Berkshire Hathaway czy Johnson & Johnson stanowią składniki tego indeksu.
NASDAQ-100 (^NDX)
Uwaga! Ze względów technicznych powyższy wykres wskazuje wyniki funduszu ETF naśladującego indeks NASDAQ-100, nie samego indeksu.
NASDAQ-100 to indeks obejmujący sto największych spółek notowanych na giełdzie NASDAQ. Należą do niego głównie firmy z sektora nowoczesnych technologii, w tym Apple, Microsoft, Alphabet, Tesla, Amazon, Meta Platforms.
Uważany często za najbardziej dynamicznie rosnący indeks na świecie, NASDAQ-100 reprezentuje spółki z wysokim potencjałem wzrostu (tzw. growth).
Pierwsze notowanie indeksu odbyło się 31 stycznia 1985 roku.
Hang Seng Index (^HSI)
Istniejący od 24 listopada 1969 roku Hang Seng Index to główny indeks giełdy papierów wartościowych w Hong Kongu. Docelowo składa się z sześćdziesięciu spółek, ich liczba zmienia się jednak dynamicznie. Firmy wchodzące w skład indeksu HSI reprezentują obecnie ok. 65% łącznej kapitalizacji giełdy.
W indeksie Hang Seng znajdują się m.in. HSBC, China Construction Bank, Industrial and Commercial Bank of China, Bank of China – jedne z największych banków na świecie.
Dow Jones Industrial Average (^DJI)
Dow Jones Industrial Average, którego nazwa skracana jest często do Dow, to najstarszy z głównych amerykańskich indeksów. Został stworzony w 1884 roku przez Charlesa Dowa i pierwotnie obejmował jedenaście firm kolejowych. Pod obecną nazwą indeks funkcjonuje od 1896 roku, obejmując dziś akcje 30 najważniejszych przedsiębiorstw z USA. Należą do niego m.in. Coca-Cola, IBM, Intel, Microsoft oraz General Motors.
Russell 2000 (^RUT)
W skład indeksu Russell 2000 wchodzą dwa tysiące notowanych na giełdzie amerykańskich przedsiębiorstw o najmniejszej kapitalizacji spośród spółek z szerszego indeksu Russell 3000.
Indeks postrzegany jest jako przeciwieństwo „elitarnych” S&P 500, Dow Jones oraz NASDAQ-100. Umożliwia on jednak głębszą analizę rynku, a znacząca dywersyfikacja (aż 2000 firm) może przekładać się na mniejszą zmienność.
Pod koniec 2020 roku kapitalizacja największej spółki z tego indeksu wynosiła 3,3 mld dolarów. Dla porównania kapitalizacja największej spółki z S&P 500, Apple, wynosi ponad 2,6 bln dolarów.
Russell 2000 powstał równo sto lat po protoplaście DJIA i jest równolatkiem FTSE 100 – oba indeksy utworzone zostały w 1984 roku.
DAX 40 (^DAX)
DAX (Deutscher Aktienindex) to najważniejszy niemiecki indeks giełdowy, a jego pierwsze obliczenie odbyło się w 1988 roku. Pierwotnie składał się z trzydziestu spółek o największej kapitalizacji notowanych na giełdzie we Frankfurcie nad Menem, po czym ich liczba została zwiększona do czterdziestu pod koniec 2020 roku.
Kondycja indeksu DAX świadczy często o gospodarce regionu. W jego skład wchodzą m.in. BMW, Allianz, Deutsche Bank, SAP, Siemens i Zalando.
FTSE 100 (^FTSE100)
W skład Financial Times Stock Exchange 100 (FTSE 100) wchodzi sto spółek o największej kapitalizacji na giełdzie papierów wartościowych w Londynie. Ten istniejący od 1984 roku indeks należy do „wielkiej piątki” indeksów obrazujących stan globalnej ekonomii. Pozostałymi są Dow Jones Industrial Average, S&P 500, NASDAQ oraz Nikkei 225.
Firmy obejmowane przez FTSE 100, takie jak m.in. HSBC, Shell i BP, operują w 150 państwach świata i łącznie odpowiadają za 80% kapitalizacji londyńskiej giełdy.
CAC 40 (^PX1)
Główny francuski indeks giełdowy istnieje od 1987 roku i obejmuje 40 spółek o największej kapitalizacji na drugiej największej europejskiej giełdzie – Euronext w Paryżu.
Jednymi z najlepiej znanych firm należących do CAC 40 są L’Oreal, Michelin i Renault.
Euro STOXX 50 (^SX5E)
Ten powstały w 1998 roku indeks skupia w sobie 50 największych europejskich spółek z 19 różnych sektorów gospodarki. Blisko 70% firm wchodzących w skład indeksu Euro STOXX 50 ma swoją siedzibę w Niemczech lub Francji.
Znajdziemy tu m.in. Siemens, BMW, SAP, Airbus, L’Oreal, Kering, Louis Vuitton, ASML Holding, ING Groep. Niestety, do Euro STOXX 50 nie należy żadna polska firma.
Indeks notowany jest w euro, dolarze amerykańskim, dolarze kanadyjskim, funcie i jenie.
SSE Composite (^SHCOMP)
Notowany od 1991 roku na giełdzie w Shanghaju indeks SSE Composite (Shanghai Stock Exchange Composite) składa się głównie z chińskich firm z sektora finansów i nieruchomości. Obejmuje wszystkie spółki obecne na parkiecie szanghajskiej giełdy, których łącznie jest ponad tysiąc. Akcje tych spółek dzielone są na klasy: klasa A denominowana jest w walucie renminbi (juan), zaś klasa B denominowana jest w amerykańskim dolarze, co zwiększa jej dostępność dla inwestorów zagranicznych.
SSE Composite stanowi wskaźnik rozwoju i aktualnego stanu chińskiej ekonomii oraz rynków finansowych tego państwa.
Do firm wchodzących w skład tego indeksu należą m.in. ICBC, Bank of China, Sinopec, SAIC Motor.
Nikkei 225 (^N225)
Jak sama nazwa mówi, istniejący od 1950 roku indeks Nikkei 225 skupia dwieście dwadzieścia pięć przedsiębiorstw o największej kapitalizacji notowanych na giełdzie w japońskim Tokio. Firmy te odpowiadają za blisko 2/3 jej łącznej kapitalizacji.
Należą do nich znane na całym świecie Nikon, Canon, Sony i Honda.
Najważniejsze polskie indeksy giełdowe
Skoro omówiliśmy już najważniejsze indeksy giełdowe na świecie, czas przyjrzeć się tym istniejącym na naszym rynku. Choć nie znaczą one wiele na arenie międzynarodowej, mogą być bardzo ważne dla polskiego inwestora, rynku finansowego oraz gospodarki.
WIG20
Powstały 16 kwietnia 1994 indeks WIG20 obejmuje dwadzieścia największych spółek na naszej rodzimej Giełdzie Papierów Wartościowych. Bazową wartością indeksu jest 1000 punktów, co stanowi dobry punkt odniesienia dla wyników obecnych i historycznych. Z notowań w ramach WIG20 wyłączone są fundusze inwestycyjne, a liczba spółek z jednego sektora nie może przekroczyć pięciu.
Indeks od wielu lat zdominowany jest przez banki i spółki skarbu państwa. Największą kapitalizację posiada obecnie PKN Orlen (71,2 mld zł), za nim znajdują się PKO BP (39,1 mld) oraz Dino (38,5 mld).
Spośród 6792 sesji, które odbyły się od kwietnia 1994 roku do lipca 2021 roku na WIG20 3409 sesji było wzrostowych, 3377 spadkowych, a 6 miało kurs zamknięcia taki sam jak w dniu poprzedzającym.
Historyczny szczyt (ATH) odnotowano tuż przed kryzysem finansowym, 29 października 2007 roku. Indeks zamknął się wtedy z wynikiem 3917,87 punktów.
Rekordowa pod względem dziennego wzrostu była sesja z 21 kwietnia 1994, kiedy to wartość indeksu zwiększyła się aż o 15,99%. Natomiast największa strata na wartości w ciągu jednego dnia miała miejsce podczas paniki związanej z COVID-19 – 12 marca 2020 roku indeks zaliczył spadek o 13,28%.
W 2013 roku utworzono indeks WIG30 składający się z 30 największych spółek na GPW pod względem kapitalizacji. Nie stanowi on jednak następcy WIG20, a oba indeksy funkcjonują obok siebie.
mWIG40
W 2007 roku utworzony został indeks mWIG40 do którego wchodzi stała liczba czterdziestu spółek. Są one wybierane na podstawie rankingu – wszystkie te, które są zbyt małe by znaleźć się w WIG20, ale zbyt duże by trafić do sWIG80, są kwalifikowane do mWIG40.
Indeks ten może być ciekawy dla inwestora, ponieważ znajduje się procentowo w nim o wiele mniej spółek skarbu państwa i instytucji finansowych. Głównymi składnikami mWIG40 są okrzepłe na rynku przedsiębiorstwa prywatne.
sWIG80
Indeks ten powstał wraz z mWIG40. Obejmuje osiemdziesiąt kolejnych spółek w rankingu kapitalizacji na GPW, które nie dostały się do WIG20 lub mWIG40.
sWIG80 obejmuje mniejsze spółki na różnym etapie rozwoju.
Inne polskie indeksy giełdowe
Oprócz najsłynniejszych tworzonych na podstawie kapitalizacji spółek indeksów WIG20, mWIG40 oraz sWIG80 na GPW funkcjonuje także wiele innych.
Przykładowo, indeks WIG obejmuje wszystkie spółki notowane na GPW, a WIG140 stanowi swoiste połączenie trzech wymienionych w poprzednim akapicie indeksów. Ciekawy dla długoterminowego inwestora może okazać się indeks WIGdiv – do niego kwalifikowane są spółki z WIG20, mWIG40 oraz sWIG80, które na przestrzeni ostatnich 5 lat obrotowych regularnie dokonywały wypłaty dywidendy.
Na rynku GPW dostępne są również indeksy sektorowe, w tym m.in. WIG-GRY, WIG-NIERUCHOMOŚCI, WIG-INFORMATYKA, WIG-LEKI.
Spółki, których akcje notowane są na alternatywnym rynku NewConnect, kwalifikowane są do szerokiego indeksu NCIndex.
Wszystkie polskie indeksy giełdowe znajdziesz na stronie GPW.
Spodobał Ci się ten artykuł? Uważasz go za przydatny? Postaw kawę dla naszej redakcji i wesprzyj dalszy rozwój serwisu!
Wszelkie informacje dotyczące kursów indeksów są prezentowane na podstawie danych dostarczonych przez Stockdio.com i są przedstawiane wyłącznie w celach informacyjnych i do użytku osobistego. Ze względu na możliwe błędy i opóźnienia, nie powinny one służyć celom inwestycyjnym ani stanowić porady finansowej, inwestycyjnej, podatkowej, prawnej lub księgowej.
Informacje zamieszczane w serwisie Bespace.pl są prywatnymi opiniami autorów i nie stanowią rekomendacji inwestycyjnych w rozumieniu Rozporządzenia Ministra Finansów z dnia 19 października 2005 roku w sprawie informacji stanowiących rekomendacje dotyczące instrumentów finansowych, ich emitentów lub wystawców (Dz. U. z 2005 roku, Nr 206, poz. 1715). Wszelkie decyzje inwestycyjne Czytelnik podejmuje na własne ryzyko i odpowiedzialność. Wydawca serwisu nie ponosi odpowiedzialności za treść reklam umieszczanych w serwisie.
