Weksle inwestycyjne zyskały w ostatnich latach stosunkowo dużą popularność. Reklamowane są jako bezpieczna i atrakcyjna lokata kapitału dla inwestorów indywidualnych, oferująca stopę zwrotu wyższą od produktów bankowych lub obligacji skarbowych. W rzeczywistości są to jednak skomplikowane i ryzykowne instrumenty, przed którymi niedoświadczonych inwestorów ostrzega KNF i UOKiK. Czym są weksle inwestycyjne? Jakie jest ryzyko weksli inwestycyjnych? Weksle inwestycyjne opinie.
Czym są weksle inwestycyjne? Weksle inwestycyjne a prawo
Pojęcie weksli inwestycyjnych nie występuje w obowiązujących przepisach prawnych, w szczególności w ustawie Prawo wekslowe. Są one połączeniem weksla (sformalizowanego papieru wartościowego stanowiącego zabezpieczenie długu) oraz pożyczki.
Weksle inwestycyjne umożliwiają przedsiębiorcom pozyskanie kapitału od inwestorów indywidualnych bez potrzeby ubiegania się o kredyt lub przeprowadzania emisji obligacji korporacyjnych. Weksli nie dotyczą przepisy o instrumentach finansowych i ofercie publicznej, nie jest więc konieczne informowanie o ryzyku, zabezpieczeniu weksla, wystawcy, a nawet przedsięwzięciu, które ma być w ten sposób sfinansowane. Już to powinno zapalić czerwoną lampkę u świadomego inwestora.
W procesie inwestycyjnym uczestniczą zazwyczaj trzy podmioty:
- inwestor – nabywca weksla
- wystawca weksla – podmiot organizujący finansowanie
- przedsiębiorca – otrzymuje wpłacone przez inwestora środki w ramach umowy pożyczki
Nabywca weksla inwestycyjnego (inwestor) wpłaca pieniądze na konto wystawcy W zamian otrzymuje potwierdzenie w formie weksla. Zobowiązuje się przy tym zwrócić pożyczoną w ten sposób kwotę po pewnym czasie wraz z odsetkami. Następnie wystawca (pełniący tu rolę pośrednika) zawiera z przedsiębiorcą zainteresowanym finansowaniem umowę pożyczki i przekazuje pozyskane środki na określony czas. Wystawca weksla spłaci inwestora po zwrocie pożyczki przez przedsiębiorcę, o ile oczywiście przedsięwzięcie się powiedzie i ten ostatni wywiąże się ze zobowiązań. A jak pokazuje praktyka rynkowa, wcale nie jest to pewne.
Inwestora z przedsiębiorcą (realnym odbiorcą powierzonych pieniędzy) nie łączy żadna umowa. Może on nawet nie znać prawdziwego przeznaczenia zainwestowanych w ten sposób środków.
Weksel inwestycyjny nie pełni tu zgodnie ze swoją natura funkcji zabezpieczenia długu, ale raczej funkcję kredytową, występując jako instrument finansowy przypominający obligacje.
Dlaczego oferowane są weksle inwestycyjne?
Niektóre przedsięwzięcia wymagają na początku znacznego finansowania. Banki mogą nie chcieć udzielać kredytów nowym podmiotom, emisja obligacji korporacyjnych jest dosyć skomplikowana i kosztowna, fundusze inwestycyjne typu venture capital mogą nie być zainteresowane, a fundusze publiczne – niedostępne w danym regionie lub dla danego typu działalności.
Zdarza się również, że pozyskanie finansowania jest niemożliwe ze względu na złą kondycję finansową lub problemy prawne.
Wówczas przedsiębiorca może rozważyć zaciągnięcie pożyczki poza systemem bankowym, w tym w instytucji oferującej weksle inwestycyjne. Instytucja ta gromadzi środki od inwestorów za pośrednictwem owych weksli i następnie je pożycza.
W przypadku uczciwych przedsiębiorców, którzy chcą zrealizować swój pomysł na biznes, wskazać należałoby na trudność w pozyskiwaniu kapitału, która wciąż trapi naszą gospodarkę. Utrudnia to wprowadzanie na rynek innowacyjnych produktów i usług. Jednak nawet najlepiej przemyślany biznes prowadzony przez uczciwego przedsiębiorcę nie ma żadnej gwarancji powodzenia. Ponadto nie można wykluczyć oszustw, zarówno ze strony przedsiębiorców, jak i wystawców weksli.
Wystawcy weksli inwestycyjnych kuszą wysokimi stopami zwrotu przewyższającymi lokaty, konta oszczędnościowe lub obligacje skarbowe. Jednak wyższe stopy zwrotu oznaczają zazwyczaj również większe ryzyko, o czym instytucje te preferują nie wspominać.
Weksle inwestycyjne – ryzyko
Choć każda inwestycja wiąże się z ryzykiem, może ono mieć zupełnie różny wymiar. W przypadku weksli inwestycyjnych ryzyko to jest co najmniej podwyższone.
Inwestor nie ma żadnej gwarancji, że przedsiębiorca oraz wystawca weksla faktycznie wywiążą się ze zobowiązań. W szczególności dotyczy to możliwego braku zabezpieczenia pożyczki lub znaczącego przeszacowania wartości tegoż.
Ponieważ inwestor nie jest stroną umowy, może on nie posiadać pełnych danych o sytuacji finansowej przedsiębiorcy, jego zobowiązaniach, a nawet rodzaju planowanego przedsięwzięcia.
Weksle inwestycyjne nie są umocowane prawnie, nie są papierami wartościowymi, nie podlegają obowiązkowej rejestracji w KDPW, nie są gwarantowane przez jakąkolwiek państwową instytucję (jak np. BFG w przypadku depozytów bankowych), ani nie podlega nadzorowi Komisji Nadzoru Finansowego. Oznacza to brak obowiązków informacyjnych względem inwestora, brak możliwości sprawdzenia wartości wystawionych wcześniej weksli, udzielonych pożyczek oraz przebiegu „wykupu”, a w razie upadłości wystawcy lub przedsiębiorcy – potencjalny brak możliwości odzyskania powierzonych środków.
Inwestor może wprawdzie dochodzić zapłaty na zasadach ogólnych, ale wiąże się to z długotrwałą batalią sądową i ponoszeniem kosztów obsługi prawnej. Jest pozbawiony wsparcia państwowych instytucji. W przypadku bardzo zadłużonych podmiotów nawet wygranie sprawy może nie gwarantować odzyskania większości lub całości pieniędzy.
Ze względu na pogarszającą się renomę weksli inwestycyjnych, niektóre podmioty próbują ukrywać je pod innymi nazwami, na przykład jako „kwity dochodowe”. Niezależnie jednak od nazwy, ryzyko wciąż pozostaje takie samo.
Pytania, które warto sobie zadać przed zainwestowaniem w weksle inwestycyjne
Przed zainwestowaniem w weksle inwestycyjne warto zadać sobie następujące pytania:
- Czy masz świadomość ryzyka związanego z inwestowaniem w weksle inwestycyjne i rozumiesz konstrukcję tego instrumentu?
- Czy znasz realnego odbiorcę inwestowanych pieniędzy – przedsiębiorcę? Czy zapoznałeś się z jego działalnością i wynikami finansowymi? Czy uczyniłeś to samo z wystawcą weksli?
- Czy ustanowione zostało zabezpieczenie np. na nieruchomości? Czy znasz dokładne informacje o zabezpieczeniu i masz pewność dotyczącą jego rynkowej wartości?
- Czy możesz pozwolić sobie na potencjalną stratę części lub nawet całości inwestowanych pieniędzy?
- Czy podawane informacje stopy zwrotu oraz bezpieczeństwa inwestycji są wiarygodne?
- Czy sprawdziłeś, czy wystawca weksla nie występuje aby na liście ostrzeżeń Komisji Nadzoru Finansowego lub ostrzeżeń konsumenckich Prezesa UOKiK?
- Czy nie warto wybrać innego, bardziej bezpiecznego rodzaju inwestycji? Czy nieco wyższe oprocentowanie jest warte podwyższonego ryzyka poniesienia znaczącej straty?
Alternatywy dla weksli inwestycyjnych
Osoba chcąca zainwestować zgromadzone oszczędności i ochronić je przed inflacją, a jednocześnie zminimalizować ryzyko straty, może rozważyć w szczególności obligacje skarbowe. Ich gwarantem jest Skarb państwa, oferują one atrakcyjne oprocentowanie, a niektóre z nich indeksowane są inflacją. Z uwagi na bardzo niską szansę bankructwa Polski w najbliższych latach, instrumenty te postrzegane są jako relatywnie bezpieczne. Więcej o obligacjach skarbowych dowiesz się z naszego przewodnika po aktualnej ofercie.
Warto również przyjrzeć się ofercie banków w zakresie lokat i kont oszczędnościowych. Choć upadłość banku jest bardziej prawdopodobna niż upadłość państwa, środki do równowartości 100 tys. euro objęte są gwarancją BFG.
Inwestorzy z większym apetytem na ryzyko mogą natomiast rozważyć fundusze ETF, o których więcej dowiesz się w tym artykule.
Spodobał Ci się ten artykuł? Uważasz go za przydatny? Postaw kawę dla naszej redakcji i wesprzyj dalszy rozwój serwisu!
Informacje zamieszczane w serwisie Bespace.pl są prywatnymi opiniami autorów i nie stanowią rekomendacji inwestycyjnych w rozumieniu Rozporządzenia Ministra Finansów z dnia 19 października 2005 roku w sprawie informacji stanowiących rekomendacje dotyczące instrumentów finansowych, ich emitentów lub wystawców (Dz. U. z 2005 roku, Nr 206, poz. 1715). Wszelkie decyzje inwestycyjne Czytelnik podejmuje na własne ryzyko i odpowiedzialność. Wydawca serwisu nie ponosi odpowiedzialności za treść reklam umieszczanych w serwisie.
